EU-debat

Door Matthias en Elias

Je had het misschien al zien passeren op sociale media, de koelstof-redactie heeft zich uitgeleefd in een heuse debation! Hoewel een redactievergadering wel vaker uitmondt in een debat, was het deze keer bewust georganiseerd. In het kader van het Europese klimaatactieplan worden er namelijk een reeks peer parliaments georganiseerd. Het opzet van deze parliaments is dat je een aantal vrienden of kennissen verzameld, en samen nadenkt over oplossingen voor klimaatproblemen. Je krijgt een bundeltje met informatie en enkele stellingen. Helemaal op het einde van je debat stem je over de stellingen en dien je via de website de resultaten van je stemming in. Die kans konden we uiteraard niet laten liggen! We kozen voor het debat over mobiliteit, schonken een drankje uit en staken van wal.

De eerste stellingen die voorliggen gaan over hoe we ons verplaatsen over korte afstanden. De vraag: wat kan ons ertoe aanzetten om de benzine- of dieselauto te laten staan? De opties gaan van veiliger fietsen, over goedkoper openbaar vervoer, minder parkeerplaatsen, tot meer oplaadpunten voor elektrische auto’s. De laatste optie is een eigen oplossing, die je samen met je parliament mag bedenken. We lazen het bijgevoegde materiaal (ecotip: we hadden één printje, dat we pagina per pagina doorgaven). Dan brak er een levendige discussie uit! Na een uurtje waren we wel uitgepraat, en gingen we over tot de stemming.

Na de drankjes bijgevuld te hebben, startten we met de tweede vraag van de avond: wat zou u ertoe aanzetten om minder te vliegen en meer de trein of bus te nemen (voor lange afstanden, welteverstaan). Bij deze discussie liepen we echter wat sneller tegen het einde aan. Op zich geen probleem, het was laat ondertussen. We hebben er een fijne avond aan gehad. Of dat precies lag aan het goede gezelschap of aan de organisatie van het debat laten we in het midden. We zijn immers niet volledig overtuigd door het opzet van de EU.

De voorgeschotelde materialen waren OK - niet goed. We hebben er weinig tot niets van bijgeleerd over de mobiliteitsproblematiek. En we zijn heus niet allemaal expert (maar natuurlijk wel allemaal geëngageerde koelstoffers). Ze leverden wel een doenbare basis om het debat op verder te bouwen, maar mensen de mogelijkheid bieden om kritische vragen te stellen of om er radicalere meningen op na te houden, deden ze niet. In die zin waren ze belerend en beperkend. We kunnen ons wel inbeelden dat ze de mogelijkheid bieden om een debat te houden met mensen die er een heel verschillende milieuovertuiging op nahouden.

Het grootste probleem was het volgende: het gepresenteerde materiaal vertrekt vanuit een heel erg ecomodernistische kijk op het aanpakken van klimaatproblemen. Op zich niets mis met wat optimisme en geloof in vooruitgang, maar denken we in 2022 echt nog steeds dat we alles kunnen oplossen door hier en daar een subsidie te geven, wat te belonen, wat meer fietspaden aan te leggen en de snelheid wat te beperken? Moeten we niet wat straffer durven zijn? Misschien een verbod op te korte afstandsvluchten? Of radicaal inzetten op deelmobiliteit? Afschaffen van privaat autobezit?

Daarenboven ging het eigenlijk enkel over persoonlijk gedrag van “gewone” mensen - over je eigen gedrag. Waarom kon ik niet kiezen voor opties die het gedrag van anderen ook verandert? Of waarom kan ik niet kiezen voor opties die inzetten op de mobiliteitskeuzes van organisaties, zoals bedrijven of overheden?

Dus onze conclusie is nogal voor de hand liggend. Het is een goede aanzet om mensen te doen nadenken over je eigen mobiliteit. Als hierdoor veel mensen een avond de tijd nemen om te praten over mobiliteit en klimaat - alleen maar aan te moedigen. Dat op zich is waardevol. Maar dit soort debatten levert volgens ons wel geen grote meerwaarde - het schiet wezenlijk te kort: we konden enkel praten en nadenken over ons eigen persoonlijk gedrag.

Bovendien lijken er op dit moment maar ongeveer driehonderd panels gevormd. Dat is minder dan eentje voor elk miljoen EU-burgers. Welke mensen nemen zo’n initiatief? Hoe representatief is dat? Onze antwoorden werden erg gestuurd. We hopen dat onze vrienden aan het EU-stuur deze panels niet gebruiken als ‘stem van de burger’.